Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olarak tanınan Fatma Aliye, özel dersler ve eğitimlerle aydın bir kadın olarak yetiştirildi.
ÖNCE ANNE SONRA YAZAR
Fatma Aliye Topuz, 17 yaşında Rus Harbinde savaşmış ünlü kumandanın yeğeni Faik Bey ile evlendi. Evliliğinden 4 çocuğu olan Fatma Aliye Hanım, gizli gizli kitaplar okudu ve tercümeler yaptı. Daha sonra kocasından izin alarak bu faaliyetlerine devam eden Fatma Aliye,ilk olarak 1889'da Geroges Ohnet'in Volonte eserini "Meram" adı ile çevirdi. "Bir Hanım" imzasıyla yayınladığı eser Ahmet Mithat Paşa tarafından beğenilmiş ve artık edebiyat dünyasında tanınan bir isim olmuştu.
EDEBİYAT DÜNYASINDA TANINMAYA BAŞLADI
1891'de Ahmet Mithat Paşa ile beraber "Hayal ve Hakikat" adlı esere imza attı. Fatma Aliye'nin ilk kitap deneyimi olan bu eserde kadın ve erkek olmak üzere iki farklı anlatım üslubu vardı. Bu eserde ''Bir Kadın ve Ahmed Mithat Efendi'' imzası kullanıldı. Fatma Aliye Hanım ve Ahmet Mithat Paşa mükemmel bir ikili haline gelmişlerdi.
İLK ROMANI "MUHADARAT"
Fatma Aliye Hanım, önceleri farklı imzalarla eserler yayınlamıştı, Ama artık tanınan veedebiyat dünyasında yeri olan bir isimdi. 1892'dekendi imzasıyla yayınladığı "Muhadarat" romanı, onun ilk romanı oldu.
İLK KADIN ROMANCI
1877'de Zafer Hanım'ın Aşk-ı Vatan adlı eseri olmasına rağmen bunun devamının gelmemesi ve buna karşın Fatma Aliye Hanım'ın 5 romanının olması "İlk Kadın Romancı" unvanını Fatma Aliye Hanım'a getirdi.
FATMA ALİYE HANIM'IN ESERLERİ
1891- Hayal ve Hakikat
1892- Muhadarat
1892- Nisvan-ı İslâm
1896- Ref'et
1898- Levayih-i Hayat
1898- Ûd
1899- Taaddut-u Zevcât için Zeyl
1900- Terâcim-i Ahvâl-i Felâsife
1900- İstila-i İslam
1901- Nâmdârân-ı Zenân-ı İslâmiyân
1901- Tedkîk-i Ecsâm
1910- Enin
1913- Kosova Zaferi / Ankara Hezimeti
1913- Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı